ระบบการศึกษาของสกอตแลนด์

ระบบการศึกษาโดยทั่วไปของฝั่งตะวันตกจะแตกต่างกับระบบการศึกษาของฝั่งเอเชีย โดยที่ฝั่งตะวันตกจะเน้นให้ตัวนักเรียนค้นคว้า วิจัยเพิ่มเติมจากการเรียนการสอนในห้อง และสามารถตั้งข้อสงสัยหรือคำถามกับอาจารย์โดยใช้เหตุผลได้ การเรียนในลักษณะนี้จะช่วยให้นักเรียนมีความเข้าใจในเรื่องที่เรียนอย่างละเอียดและชัดเจนและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้จริง ซึ่งจะแตกต่างกับการศึกษาของฝั่งเอเชียที่ส่วนมากจะเป็นการให้นักเรียนนั่งฟังการสอนของอาจารย์แต่เพียงฝ่ายเดียวและไม่ค่อยมีโอกาสที่จะแสดงความคิดเห็นได้มากนัก
สกอตแลนด์เป็นหนึ่งในประเทศในสหราชอาณาจักร ดังนั้นจึงมีระบบการศึกษาที่คล้ายคลึงกันกับของประเทศอื่นๆในสหราชอาณาจักรโดยมีข้อแตกต่างกันเล็กน้อยคือ สกอตแลนด์นั้นได้รับสิทธิ์ให้สามารถควบคุม ดูแลทุกสิ่งทุกอย่างที่เกี่ยวกับการศึกษาภายในประเทศได้เองทั้งหมด ทำให้มีระบบการศึกษาที่ยืดหยุ่นมากกว่าประเทศอื่นๆ
ในปี 2014 จากการสำรวจของ Office for National Statistics พบว่าสกอตแลนด์เป็นประเทศที่มีการศึกษาดีที่สุดในยุโรปและในเป็น 1 ในหมู่ประเทศที่มีการศึกษาที่ดีในด้านของความสำเร็จในระดับอุดมศึกษามากกว่าประเทศอย่างฟินแลนด์ ไอร์แลนด์และลักเซมเบิร์ก ซึ่งเป็นประเทศที่ได้ชื่อว่ามีการศึกษาที่ดีเป็นอันดับต้นๆของโลก

 

Nursery : พ่อแม่จะลูกๆไป nursery เมื่อเด็กมีอายุครบ 3 ขวบ เพื่อให้เด็กได้เรียนรู้เรื่องพื้นฐานที่จำเป็นและได้ฝึกการเข้าสังคมและพบเพื่อนใหม่ๆ พ่อแม่จะพาลูกๆไปที่ nursery จนกระทั่งอายุประมาณ 5 ขวบ

โรงเรียนประถม (Primary school) : เด็กในสกอตแลนด์จะเริ่มเข้าเรียนในระดับประถมเมื่ออายุได้ประมาณ 5 ขวบ โดยเด็กที่สามารถเข้าเรียนได้ในปีนั้นจะต้องมีอายุครบ 5 ปีบริบูรณ์ก่อนวันที่ 1 มีนาคม และจะเริ่มเข้าเรียนในระดับประถมในช่วงเดือนสิงหาคม และเด็กจะเรียนในโรงเรียนประถมเป็นเวลา 7 ปีซึ่งจะมากกว่าประเทศอื่นๆในสหราชอาณาจักร 1 ปี

โรงเรียนมัธยม (Secondary school): หลังจากที่เรียนจบในระดับปะถม เด็กๆจะเข้าเรียนในโรงเรียนมัธยมต่อเมื่ออายุประมาณ 12 ปี ในระดับมัธยมนี้ภาคบังคับจะใช้เวลาเรียน 4 ปี หลังจากนั้นเด็กจะสามารถเลือกที่จะจบจากโรงเรียนไปได้เลย หรือจะเลือกเรียนต่ออีก 2 ปีก็ได้ เมื่อเรียนจบทุกคนจะต้องเข้าสอบ National exams ซึ่งประกอบไปด้วย 8 รายวิชา: English, Mathematics, Physics, Biology or Chemistry and Geography, History or Modern Studies
โรงเรียนเอกชนบางส่วนอาจสอนตามระบบการศึกษาของอังกฤษซึ่งใช้การสอบ GCSE, A, AS-levels แทนแบบ Nationals และ Higher Grade and Advanced Higher exams

ทางเลือกในการศึกษาต่อ
อาชีวศึกษา (Vocational education): นักเรียนที่เรียนจบมัธยมแล้วจะมีทางเลือกในการเรียนต่อในมหาวิทยาลัยหรือเลือกเรียนสายอาชีวศึกษาได้
อุดมศึกษา (Tertiary education): ในสกอตแลนด์มีมหาวิทยาลัยที่มีคุณภาพจำนวนมาก หลายแห่งเป็นมหาวิทยาลัยเก่าแก่ที่ซึ่งมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดของสกอตแลนด์คือ มหาวิทยาลัย St Andrews ตั่งอยู่ที่ Fife นอกจากนี้ยังเป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่เป็นอันดับ 3 รองจากมหาวิทยาลัย Oxford และ Cambridge อีกด้วย

เรียนต่อมหาวิทยาลัยที่สกอตแลนด์

สำหรับนักเรียนไทยที่เรียนจบมัธยมและต้องการไปเรียนมหาวิทยาลัยต่อที่สกอตแลนด์สามารถทำได้โดย
● สมัครเข้าเรียน 1-year university foundation course แล้วต่อด้วยการเรียนในมหาวิทยาลัยอีกสี่ปี (รวมเป็น 5 ปี) ซึ่งจะใช้เวลาเท่ากันกับระบบอังกฤษที่ใช้เวลาเรียน A-Level เป็นเวลาสองปี และระดับมหาวิทยาลัยสามปี
●  หลังจากที่เรียน university foundation course แล้วจะสามารถเข้าเรียน College ต่างๆ ซึ่งจะเน้นทางด้านสายวิชาชีพ HNC/HND (Higher National Certificate/ Higher National Diploma) เป็นเวลาหนึ่งหรือสองปี หลังจากเรียนจบ จากนั้นสามารถเลือกที่จะสมัครเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยในชั้นปีที่สองหรือสามได้
ด้านคุณภาพการศึกษาของมหาวิทยาลัยในสก็อตแลนด์นั้นได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางไปทั่วโลก โดยจะมุ่งเน้นการเรียนการสอนในวิชาที่หลากหลายซึ่งตรงกันข้ามกับระบบการศึกษาของเวลส์ อังกฤษและไอร์แลนด์ที่จะเน้นการเรียนการสอนในวิชาเฉพาะมากกว่า มหาวิทยาลัยในสกอตแลนด์จะใช้เวลาเรียนทั้งหมด 4 ปีซึ่งมากกว่าของประเทศอื่นๆในสหราชอาณาจักร 1 ปี

 

วิชาที่มีการเปิดสอนในมหาวิทยาลัย

มหาวิทยาลัยสกอตแลนด์ประกอบไปด้วยหลายวิชา ซึ่งอาจแตกต่างจากวิชาที่มีสอนกันทั่วไป โดยจะเป็นลักษณะของวิชาเฉพาะ สำหรับวิชาทั่วไปที่ทุกมหาวิทยาลัยต้องมีเช่น: Art, Classics, English, History, International Relation, Physics & Astronomy, Computing, Biology, Medical, Mathematics, Economics, Psychology

 

การเรียนมหาวิทยาลัยในสกอตแลนด์

ปริญญาตรี (Bachelor Degree)

สำหรับการเรียนปริญญาตรีในสกอตแลนด์โดยทั่วไปจะใช้เวลาเรียน 4 ปี โดยใน 2 ปีแรกจะมีโครงสร้างหลักสูตรที่ค่อนข้างยืดหยุ่น นักศึกษาส่วนใหญ่จะเลือกวิชาเอกในช่วง 2 ปีสุดท้ายของการเรียนซึ่งหมายความว่านักศึกษาจะสามารถเลือกเรียนในวิชาที่ตนเองมีความถนัดและตรงกับความสนใจ ระบบการศึกษาแบบนี้จะแตกต่างจากระบบการเรียนปริญญาตรีของอังกฤษที่ใช้เวลาเรียนเพียง 3 ปีโดยเน้นไปที่วิชาเฉพาะตั้งแต่เริ่มเรียน

 

ปริญญาโท (Master Degree)

การเรียนในระดับปริญญาโทของสกอตแลนด์จะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ
● Taught degrees :โดยทั่วไปจะประกอบด้วยการเรียนการสอนและจบด้วยการศึกษาด้วยตนเองโดยทำวิจัยหรือวิทยานิพนธ์ การเรียนมักจะใช้เวลาประมาณ 12 เดือนหรือมากกว่าสำหรับแบบเต็มเวลา และ 2 ปีหรือมากกว่าสำหรับการเรียนแบบพาร์ทไทม์ โดยอาจจำเป็นต้องมีการศึกษาแบบเจาะลึกในรายวิชาที่เรียน, การเรียนแบบสายอาชีพและได้รับคุณวุฒิวิชาชีพ และการประยุกต์เนื้อหาความรู้ ทักษะไปใช้กับวิชาใหม่ๆ
หลักสูตรปริญญาโทมีชื่อเรียกหลายชื่อตามแต่ละสาขาที่เรียนเช่น: Master of Science (MSc), Master of Letters (MLitt), Master of Research (MRes) and Master of Business Administration (MBA)
● Research degrees : การศึกษาเชิงลึกในสาขาวิชาเฉพาะทาง โดยทั่วไปใช้เวลาเรียน 2-3 ปี การเรียนประเภทนี้จะต้องอยู่ภายใต้การควบคุมดูแลโดยอาจารย์ที่ปรึกษา และยังสามารถทำให้ได้รับวุฒิ Doctor of Philosophy (PhD) หรือ Master of Philosophy (Mphil) ด้วย

 

ปริญญาเอก (Doctor’s Degree or Doctoral Degree or Doctorate)

การเรียนในระดับปริญญาเอกจะเน้นให้ความสำคัญกับการทำวิจัยเป็นหลัก ซึ่งจะใช้เวลาเรียนประมาณ 3 ปี โดยนักศึกษาจะต้องทำโครงงานวิจัยหรือปริญญานิพนธ์ด้วย