การเข้าเป็นสมาชิกอาเซียนของฟิลิปปินส์

การเข้าเป็นสมาชิกอาเซียนของฟิลิปปินส์ นับเป็นผลดีต่อประเทศฟิลิปปินส์ในหลายด้านๆ เนื่่องจากบุคคลากรของรัฐบาลฟิลิปปินส์ได้เล็งเห็นความสำคัญและสิทธิประโยชน์มากมายสำหรับการร่วมเป็นสมาชิก ประเทศฟิลิปปินส์จึงเป็นประเทศแรกๆที่เข้าร่วมลงนามปฏิญญาอาเซียน (ASEAN Declaration) และแสดงบทบาทในฐานะประเทศสมาชิกอาเซียนในหลายๆโอกาสด้วยกัน

สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Association of Southeast Asians) หรือ ปฏิญญาอาเซียน (ASEAN Declaration) เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2510 ได้มีการลงนามของประเทศสมาชิกแรกเริ่มทั้งหมด 5 ประเทศ ประกอบด้วย อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และ ไทย ซึ่งประเทศฟิลิปปินส์ เป็นหนึ่งใน 5 ประเทศที่ร่วมก่อตั้งอาเซียนโดยการร่วมลงนาม ของนายนาซิโซ รามอส รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ การที่ฟิลิปปินส์เข้าเป็นสมาชิกอาเซียนนั้น สืบเนื่องจากฟิลิปปินส์ได้พยายามรักษาความมั่นคงทั้งทางเศรษฐกิจและการเมืองภายในประเทศ และเพื่อผลประโยชน์ในการพัฒนาและส่งเสริมเศรษฐกิจ สังคมและความเข้าใจระหว่างประเทศสมาชิก โดยการเข้ามามีบทบาทในองค์กรส่วนภูมิภาคอย่างสมาคมอาเซียน

ประการสำคัญที่ฟิลิปปินส์เข้ามามีบทบาทในอาเซียนนั้นก็เพื่อแสดงถึงการเป็นส่วนหนึ่งของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นอกจากนี้ ฟิลิปปินส์ยังมีความเชื่อว่าการเข้าร่วมเป็นสมาชิกอาเซียนจะช่วยทางการทหารของฟิลิปปินส์ เพื่อเตรียมรับมือกับการที่สหรัฐจะถอนทหารอเมริกันและยกเลิกฐานทัพในฟิลิปปินส์ การเข้าร่วมอาเซียนจึงเป็นหลักประกันได้ว่าฟิลิปปินส์สามารถที่จะมีกลุ่มประเทศคอยให้การสนับสนุนทั้งทางเศรษฐกิจ การเมืองและทางการทหาร โดยกลุ่มประเทศอาเซียนจะเป็นแหล่งการค้าแหล่งใหม่ให้แก่ฟิลิปปินส์อีกด้วย

บทบาทของฟิลิปปินส์ในอาเซียน

ในช่วงแรก พ.ศ. 2510-2520 การเป็นสมาชิกอาเซียนของฟิลิปปินส์ค่อนข้างมีความความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจกับอาเซียนในระดับต่ำ  เนื่องจากฟิลิปปินส์มีความสัมพันธ์กับประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจอย่างสหรัฐอเมริกามาเป็นเวลานาน ประกอบกับสถานการณ์การเมืองในภูมิภาคที่ไม่เสถียรภาพมากนัก และ แม้ว่าฟิลิปปินส์จะเริ่มปรับนโยบายทางเศรษฐกิจทั้งลดการพึ่งพาสหรัฐฯ และพัฒนาประเทศในลักษณะพึ่งตนเอง ภายใต้นโยบาย “เอเชียนิยม”แต่ก็ไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร การเปลี่ยนแปลงของฟิลิปปินส์ที่เห็นได้ชัดในฐานะสมาชิกอาเซียนด้านความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจเกิดขึ้นในปี 2519 เมื่อฟิลิปปินส์ประกาศใช้ยุทธศาสตร์การส่งออกใหม่ (National Export Strategy) เพื่อถ่วงดุลอิทธิพลของสหรัฐฯ และญี่ปุ่น ในระดับภูมิภาค ต่อมาในช่วงก่อนปี 2540 ฟิลิปปินส์ได้มีการขยายตัวทางการค้ากับประเทศอาเซียนเพิ่มขึ้น คิดเป็นร้อยละ 6.5 และมีการลงทุนจากกลุ่มประเทศอาเซียน เช่น ไทย สิงคโปร์ มาเลเซีย เป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะในเขตส่งเสริมเศรษฐกิจของฟิลิปปินส์ (Export Processing Zone และ Freeport Zone)

ฟิลิปปินส์ยังมีบทบาทในอาเซียนอยู่หลายประการ เช่น การเป็นประธานอาเซียน ประเทศฟิลิปปินส์ได้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียน ครั้งที่ 3 เมื่อวันที่ 14-15 ธันวาคม 2530 ที่กรุงมะนิลา และครั้งที่ 12 เมื่อวันที่ 11-14 มกราคม 2540 ที่เมืองเซบู ทางตอนใต้ของฟิลิปปินส์ แต่การประชุมได้ถูกเลื่อนเป็นวันที่ 10-14 ธันวาคม 2540  เนื่องจากมีเหตุการณ์พายุใต้ฝุ่นพัดผ่าน จากผลของการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียนครั้งที่ 12 นี้ ประเทศฟิลิปปินส์ในฐานะประธานอาเซียนได้ทำการผลักดันให้มีการหารือเกี่ยวกับการเร่งการก่อตั้งประชาคมอาเซียนให้มีความคืบหน้ามากยิ่งขึ้น ยิ่งไปกว่านั้น ฟิลิปปินส์ได้มีบทบาทสำคัญในอาเซียนในการเป็นผู้ประสานงานการเจรจาระหว่างอาเซียนกับสหรัฐอเมริกา ผู้ส่งเสริมการจัดทำแนวทางปฏิบัติในทะเลจีนใต้ และเป็นผู้สนับสนุนการทำงานของคณะกรรมาธิการสิทธิมนุษยชนแห่งอาเซียน